به گزارش ردکارپت فیلم: درست ۹۱ سال پیش ساعت ۲ بعد از ظهر روز جمعه، ۱۲ دی ۱۳۰۹ در سینما مایاک تهران فیلم “آبی و رابی”، نخستین فیلم بلند داستانی و صامت سینمای ایران ساخته آوانس اوگانیانس و با فیلمبرداری خانبابا معتضدی روی پرده سینماها نقش بست تا سینمای ایران شاهد نمایش اولین فیلم داستانی خود باشد.
بازیگران اصلی اولین فیلم “آبی و رابی” که یک فیلم کمدی بود عبارت بودند از محمد ضرابی و غلامعلی سهرابی که یکی نقش فرد کوتاه قد و دیگری نقش یک فرد بلند قد را بازی میکرد و در طول فیلم حوادث غیرمترقبه و جالب و خندهداری برای این دو به وجود میآمد.
فیلم “آبی و رابی” ساخته آوانس اوگانیانس بود. او فارغالتحصیل دانشکده تجارت از تاشکند، حقوق از عشقآباد، آموزشکده فیلم مسکو، دکترای سینما، دکترای علوم و دکترای طب و وی اولین کسی بود که مدرسهای برای تربیت فیلمسازان در ایران تأسیس کرد و برای ساختن اولین فیلم خود یعنی “آبی و رابی” نیز از شاگردان همین مدرسه استفاده کرد.
فردریک تالبرگ (طراح نشانه راه آهن) نیز برای این فیلم نقاشیهایی طرح کرد که خانبابا معتضدی با استفاده از آنها، تیتراژ آبی و رابی را ساخت. نقاشیهایی که تالبرگ برای آبی و رابی طرح کرد، نشان میدهد که نخستین فیلم سینمای ایران به شیوه اصولی با تیتراژ برخورد کرده است.
معتضدی پس از ابراهیمخان عکاسباشی و روسیخان، سومین فیلمبردار تاریخ سینمای ایران است که فیلمهای بسیاری از جمله ” آبی و رابی” را فیلمبرداری کرده است. او در خانهاش تاریکخانهای بنا کرد که نوشتههای بین فیلمها را فیلمبرداری و ظهور میکرد.
اوگانیانس پس از فیلم “آبی و رابی” ساخت دومین فیلم خود به نام “حاجی آقا آکتور سینما” را شروع کرد؛ این فیلم پس از مراحل تولید در اواخر سال ۱۳۱۲ آماده نمایش شد ولی در همین زمان تب اولین فیلم ناطق فارسی”دختر لر” همهگیر شد و این نمایش اگرچه جزو اولین فیلمهای ایرانی بود توفیقی برای سازندگانش به بار نیاورد و بلکه تا حدودی باعث ورشکستگی آنها نیز شد.
اوگانیانس در اواخر سال ۱۳۱۸ شمسی در هندوستان “مدرسه آرتیستی سینما” را تأسیس کرد و در همان سال در جریان ارزشگذاری برای اهدای جایزه به بهترین فیلمهای هندی فعال بود. او با نام او.جی اوهانیان فعالیت میکرد، و در ژانویه ۱۹۴۰ میلادی دستگاهی به نام “اوهان سیستم” ساخت که امکان سنکرونیزه کردن فیلم و صدا را در داخل استودیو فراهم میکرد. آوانس اوگانیانس در شصت و یک سالگی در تهران و در گمنامی درگذشت.
اطلاعات کامل فیلم “آبی و رابی” به شرح زیر است:
خلاصه داستان: ماجراهای خندهآور دو مرد بلند و کوتاه قد در موقعیتهای مختلف
بر اساس: فیلمهای موسوم به پات و پاتاشون
سال اکران: ١٣٠٩
کارگردان: اوانس اوگانیانس
فیلمنامهنویس: اوانس اوگانیانس
فیلمبردار: خانبابا معتضدی
بازیگران: محمدخان ضرابی، غلامعلی خان سهرابیفرد، محمدعلی قطبی، امیر ارجمند، ابوالقاسم آشتی، سیرانوش و آوانس اوگانیانس و احمد دهقان
مدیر فنی: خانبابا معتضدی
دستیار: یدالله طالقانی
تدوینگر: آوانس اوگانیانس
چاپ و لابراتوار: خانبابا معتضدی، یدالله طالقانی
تیتراژ: خانبابا معتضدی
با استفاده از نقاشیهای: فردریک تالبرگ
محصول: سینما مایاک (صامت)
سالن نمایش: ۱۲ دی ۱۳۰۹ – سینما مایاک
گونه: کمدی
تهیهکننده: ساکوالیدزه
تنها نسخه “آبی و رابی “که در اختیار ساکوارلیدزه تهیه کننده فیلم بود، در آتشسوزی سینما مایاک در ۱۳۱۱ به کلی از بین رفت. فیلم، اگر چه کلاً بدرنگ و تاریک و گاه نیز بیرنگ بود و موضوع و داستان خاصی نداشت ولی به لحاظ جنبههای کمیک و تصاویرش از مناظری آشنا در تهران، از آن کم و بیش استقبال شد.
بدون دیدگاه