فرانسیس فورد کوپولا (به انگلیسی: Francis Ford Coppola؛ آوریل ۱۹۳۹) کارگردان و تهیه‌کننده آمریکایی ایتالیایی‌تبار سینمای هالیوود است. او به جز کارگردانی، فیلمنامه می‌نویسد، مجله چاپ می‌کند و صاحب هتل نیز هست. او را بیشتر به خاطر ساخت سه‌گانه پدرخوانده می‌شناسند که سینمای گانگستری را متحول کرد. وی برنده پنج اسکار شامل یک اسکار بهترین فیلم، یک اسکار بهترین کارگردانی، دو جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی و یک جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی شده‌است. کوپولا همچنین برنده چهار گلدن گلوب و دو نخل طلای کن (برای فیلم‌های مکالمه و اینک آخرالزمان) شده‌است.
زندگی‌نامه
کوپولا در ۱۹۳۹ در دیترویت به دنیا آمد اما کودکی و نوجوانی خود را در نیویورک همراه با خانواده آمریکایی ایتالیایی خود گذراند. پدرش کارمینه کوپولا آهنگ‌ساز و موسیقیدان در ارکستری در شهرشان (دیترویت) فلوت می‌زد و مادرش بازیگر بود. او کودکی سختی را به خاطر فلج اطفال پشت سر گذاشت. او مدرک خود را در ادبیات نمایشی از دانشگاه هوفسترا اخذ نمود و سپس به دانشگاه کالیفرنیا در لوس آنجلس به تحصیل فیلمسازی پرداخت. او کار خود را در سینما با دستیاری راجر کورمن شروع کرد و در چند فیلم به عناوین مختلف او را یاری کرد. او ابتدا اولین فیلمنامهٔ خود را با نام ۰پیلما. پیلما) نوشت و در سال ۱۹۶۳ اولین فیلم خود را ساخت و در چهار سال بعد از آن مشغول فیلمنامه نوشتن شد او توانست در سال ۱۹۶۶ برنده اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی شود. در سال ۱۹۶۶ کمپانی مستقل فیلم زئوتروپ را همراه با جورج لوکاس تأسیس کرد. اولین فیلم این کمپانی به کارگردانی جورج لوکاس و تهیه‌کنندگی کوپولا بود. دومین فیلمی که به این صورت تهیه شد توانست در پنج رشته جایزه اسکار نامزد شود که یکی از این نامزدی‌ها جایزه بهترین فیلم بود. او اخیراً بعد از چند سال کار روی نسخه ای ۴K و ترمیم شده از فیلم پدرخوانده به مناسبت پنجاهمین سالگرد ساخت این اثر، در مراسم فرش قرمز گرامی داشت پنجاه سالگی پدرخوانده جواب سؤال یکی از خبرنگاران دربارهٔ جوایز سینمایی را این چنین داد: «این روزها مراسم‌های اهدای جوایز بیش از حد افزایش یافته و من زمانی را دوست داشتم که فقط یک اسکار وجود داشت.» همچنین او دربارهٔ درخشش پدرخوانده در جوایز اسکار آن سال گفت: «آن زمان افکار منفی دربارهٔ این فیلم زیاد بود و راستش را بگویم از این موفقیت شگفت زده شدم و واقعاً خوشحال شدم که مردم دوستش داشتند.» همچنین خواهر وی، تالیا شایر که در مراسم حضور داشت، تأیید کرد که برادرش قصد دارد فیلم جدیدش «مگالوپولیس» را با سرمایه‌گذاری شخصی و با بودجه صد و بیست میلیون دلاری بسازد.
همچنین به مناسبت پنجاه سالگی پدرخوانده در سال ۲۰۲۲، به وی در پیاده‌رو مشاهیر خیابان هالیوود، ستاره‌ای به نام فرانسیس فورد کاپولا اهدا کردند.«فرانسیس فورد کاپولا» در اکران آزمایشی تازه ترین فیلمش «مگالوپلیس» در سینمای آیمکس یونیورسال سیتی لس‌آنجلس با تشویق ایستاده بیش از ۳۰۰ نفر از جمله خانواده کاپولا، «ال پاچینو»، «راجر کورمن» و «اندی گارسیا» مواجه شد.
گزیدهٔ فیلم‌شناسی
| سال | عنوان | توزیع‌کننده |
|---|---|---|
| ۱۹۶۳ | زوال عقل ۱۳ | آمریکن اینترنشنال پیکچرز |
| ۱۹۶۶ | حالا تو بچه بزرگی هستی | برادران وارنر سون آرتس |
| ۱۹۶۸ | رنگین‌کمان فینیان | |
| ۱۹۶۹ | مردمان باران | |
| ۱۹۷۲ | پدرخوانده | پارامونت پیکچرز |
| ۱۹۷۴ | مکالمه | |
| پدرخوانده: قسمت دوم | ||
| ۱۹۷۹ | اینک آخرالزمان | یونایتد آرتیستس |
| ۱۹۸۲ | یکی از قلب | کلمبیا پیکچرز |
| ۱۹۸۳ | بیگانگان | برادران وارنر |
| ماهی جنگی | یونیورسال پیکچرز | |
| ۱۹۸۴ | انجمن پنبه | اوریون پیکچرز |
| ۱۹۸۶ | پگی سو ازدواج کرد | ترایستار پیکچرز |
| ۱۹۸۷ | باغ‌های سنگی | |
| ۱۹۸۸ | تاکر: مردی در رؤیاهای خود | پارامونت پیکچرز |
| ۱۹۹۰ | پدرخوانده: قسمت سوم | |
| ۱۹۹۲ | دراکولای برام استوکر | کلمبیا پیکچرز |
| ۱۹۹۶ | جک | استودیو سینمایی والت دیزنی |
| ۱۹۹۷ | دلال بیمه | پارامونت پیکچرز |
| ۲۰۰۷ | جوانی بدون جوانی | سونی پیکچرز کلاسیکس |
| ۲۰۰۹ | تترو | آلتا فیلمز / امریکن زوتروپ |
| ۲۰۱۱ | تویکست | استودیوهای فاکس قرن بیستم |
| TBA | مگالوپلیس | TBA |
نامزدی‌ها و جوایز
- ۱۹۶۷ – نامزد نخل طلای جشنواره کن برای فیلم حالا تو بچه بزرگی هستی
- ۱۹۶۹ – برنده صدف زرین از جشنواره فیلم سن‌سباستین برای فیلم مردمان باران
- ۱۹۷۱ – برنده اسکار بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی برای فیلم پاتن به همراه ادموند اچ. نورث
- ۱۹۷۳ – برنده گلدن گلوب بهترین فیلمنامه برای فیلم پدرخوانده
- ۱۹۷۳ – برنده گلدن گلوب بهترین کارگردانی برای فیلم پدرخوانده
- ۱۹۷۳ – برنده گلدن گلوب بهترین فیلم درام برای فیلم پدرخوانده
- ۱۹۷۳ – برنده اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی برای فیلم پدرخوانده به همراه ماریو پوزو
- ۱۹۷۳ – نامزد اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم پدرخوانده
- ۱۹۷۴ – برنده گلدن گلوب بهترین فیلم موزیکال یا کمدی برای فیلم گرافیتی آمریکایی
- ۱۹۷۴ – نامزد اسکار بهترین فیلم برای فیلم گرافیتی آمریکایی به همراه گری کورتز
- ۱۹۷۴ – برنده نخل طلای جشنواره کن برای فیلم مکالمه
- ۱۹۷۵ – نامزد گلدن گلوب بهترین فیلمنامه برای فیلم پدرخوانده: قسمت دوم
- ۱۹۷۵ – نامزد گلدن گلوب بهترین فیلم درام برای فیلم پدرخوانده: قسمت دوم
- ۱۹۷۵ – نامزد گلدن گلوب بهترین فیلمنامه برای فیلم مکالمه
- ۱۹۷۵ – نامزد گلدن گلوب بهترین کارگردانی برای فیلم مکالمه
- ۱۹۷۵ – نامزد گلدن گلوب بهترین کارگردانی برای فیلم پدرخوانده: قسمت دوم
- ۱۹۷۵ – نامزد گلدن گلوب بهترین فیلم درام برای فیلم مکالمه
- ۱۹۷۵ – نامزد بفتا بهترین کارگردانی برای فیلم مکالمه
- ۱۹۷۵ – نامزد بفتا بهترین فیلمنامه برای فیلم مکالمه
- ۱۹۷۵ – برنده اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم پدرخوانده: قسمت دوم
- ۱۹۷۵ – برنده اسکار بهترین فیلم برای فیلم پدرخوانده: قسمت دوم به همراه گری فدریکسون و فرد روس
- ۱۹۷۵ – برنده اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی برای فیلم پدرخوانده: قسمت دوم به همراه ماریو پوزو
- ۱۹۷۵ – نامزد اسکار بهترین فیلم برای فیلم مکالمه
- ۱۹۷۵ – نامزد اسکار بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی برای فیلم مکالمه
- ۱۹۷۹ – برنده جایزه فیپرشی جشنواره کن برای فیلم اینک آخرالزمان
- ۱۹۷۹ – برنده نخل طلای جشنواره کن برای فیلم اینک آخرالزمان
- ۱۹۸۰ – برنده گلدن گلوب بهترین موسیقی اصلی برای فیلم اینک آخرالزمان
- ۱۹۸۰ – برنده گلدن گلوب بهترین کارگردانی برای فیلم اینک آخرالزمان
- ۱۹۸۰ – نامزد گلدن گلوب بهترین فیلم درام برای فیلم اینک آخرالزمان
- ۱۹۸۰ – نامزد بفتا بهترین موسیقی برای اینک آخرالزمان
- ۱۹۸۰ – برنده بفتا بهترین کارگردانی برای فیلم اینک آخرالزمان
- ۱۹۸۰ – نامزد اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم اینک آخرالزمان
- ۱۹۸۰ – نامزد اسکار بهترین فیلم برای فیلم اینک آخرالزمان به همراه فرد روس، گری فدریکسون و تام استرنبرگ
- ۱۹۸۰ – نامزد اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی برای فیلم اینک آخرالزمان به همراه جان میلوش
- ۱۹۸۵ – نامزد گلدن گلوب بهترین کارگردانی برای فیلم انجمن پنبه
- ۱۹۹۱ – نامزد گلدن گلوب بهترین فیلمنامه برای فیلم پدرخوانده: قسمت سوم
- ۱۹۹۱ – نامزد گلدن گلوب بهترین کارگردانی برای فیلم پدرخوانده: قسمت سوم
- ۱۹۹۱ – نامزد گلدن گلوب بهترین فیلم درام برای فیلم پدرخوانده: قسمت سوم
- ۱۹۹۱ – نامزد اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم پدرخوانده: قسمت سوم
- ۱۹۹۱ – نامزد اسکار بهترین فیلم برای فیلم پدرخوانده: قسمت سوم
- ۲۰۱۰ – برنده جایزه اسکار یادبود ایروینگ جی. تالبرگ
فیلم‌های مورد علاقه فرانسیس فورد کوپولا
کوپولا در سال ۲۰۱۲ در نظرسنجی نشریه بریتانیایی «سایت اند ساند» ۱۰ فیلم برتر عمر خود را انتخاب کرد.
- خاکسترها و الماس‌ها ساخته آندری وایدا، ۱۹۵۸.
- بهترین سال‌های عمر ما ساخته ویلیام وایلر، ۱۹۴۶.
- ولگرده ساخته فدریکو فلینی، ۱۹۵۳.
- «بدها راحت می‌خوابند» ساخته آکیرا کوروساوا، ۱۹۶۰.
- یوجیمبو ساخته آکیرا کوروساوا، ۱۹۶۱.
- «آواز در باران» ساخته استنلی دانن و جین کلی، ۱۹۵۲.
- «سلطان کمدی» ساخته مارتین اسکورسیزی، ۱۹۸۳.
- «گاو خشمگین» ساخته مارتین اسکورسیزی، ۱۹۸۰.
- «آپارتمان» ساخته بیلی وایلدر، ۱۹۶۰.
- «طلوع» ساخته اف. دبلیو. مورنائو، ۱۹۲۷
بدون دیدگاه