سینمای ایران

متولدین ۷ فروردین سینما ، تئاتر و موسیقی؛ عنایت‌الله بخشی

به گزارش ردکارپت فیلم: عنایت‌الله بخشی (متولد ۷ فروردین سال ۱۳۲۴ در طالقان) بازیگر ایرانی سینما، تئاتر و تلویزیون است.او طی شش دهه کار هنری در بیش از ۱۷۰ اثر نمایشی ایفای نقش نموده و از بازیگران سرشناس ایفاگر نقش ضد قهرمان در تاریخ سینمای ایران است که روی به سوی نقش‌های خاکستری و مثبت داشته است.

وی با کارگردانان متعددی همچون ابراهیم گلستان، بهرام بیضایی، علی حاتمی، امیر نادری، مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی و داوود میرباقری سابقه همکاری داشته و از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران دکتری هنر دریافت کرده است.

«بخشی» فعالیت در تئاتر را از سال ۱۳۳۸ در «گروه هنر ملی» و کار سینما را با بازی در فیلم «آقای هالو» (۱۳۴۹) به کارگردانی «داریوش مهرجویی» آغاز کرد و پس از آن در آثار متعددی ایفای نقش کرده است. ‌حضور در آثار سینمایی چون ستارخان (۱۳۵۱)، تنگنا (۱۳۵۲)، تنگسیر (۱۳۵۲)، مسلخ (۱۳۵۲)، گوزن‌ها (۱۳۵۳)، سناتور (۱۳۶۳)، شکار (۱۳۶۶)، مسافران (۱۳۷۰)، روز واقعه (۱۳۷۳)، مسافر ری (۱۳۷۹)، سگ‌کشی (۱۳۷۹) و آثار نمایشی تلویزیونی چون مرد اول (۱۳۵۵)، سربداران (۱۳۶۲)، سایه همسایه (۱۳۶۵)، امام علی (۱۳۷۵)، پهلوانان نمی‌میرند (۱۳۷۶)، ولایت عشق (۱۳۷۹)، و ریحانه (۱۳۸۴) از کارهای شناخته شده اوست.

 

زندگی و حرفه

عنایت‌اله بخشی در ۷ فروردین ۱۳۲۴ در شهرستان طالقان، شهری در غرب استان تهران، واقع در استان البرز کنونی متولد شد. او بازیگری را از سنین نوجوانی زیر نظر حمید سمندریان فرا گرفت و کار نمایش را در سال ۱۳۳۸ به شکل حرفه‌ای در گروه هنر ملی به دعوت و سرپرستی عباس جوانمرد آغاز نمود. سپس در کنار کارهای هنری به نیروی هوایی نیز ملحق شد و با گذراندن دوره‌های آموزشی در آنجا به تدریس الکترونیک و زبان انگلیسی پرداخت.

«بخشی» پس از ده سال خدمت در نیروی هوایی به استخدام وزارت فرهنگ و هنر درآمد و در «اداره تئاتر» بر کار نمایش تمرکز بیشتری یافت و تا امروز دست کم در ۴۰ نمایش به روی صحنه رفته است. بازی در «مرده‌های بی‌کفن و دفن» نوشته ژان پل سارتر و به کارگردانی حمید سمندریان، «پهلوان اکبر می‌میرد» به کارگردانی عباس جوانمرد، «میراث و ضیافت» و «سلطان مار» به نویسندگی و کارگردانی بهرام بیضایی، و «مجلس زن‌کشی» به کارگردانی داوود میرباقری چندی از نمایش‌های اوست. در میان این نمایش‌ها بوده‌اند نمایشنامه‌هایی که با وجود تمرین‌های مکرر به روی صحنه نرفته و یا به چند اجرا متوقف شده‌ و موانعی بر سر راه آن‌ها وجود داشته است. نمایش «بازجویی» به کارگردانی پرویز صیاد یکی از نمایش‌هایی بود که اجرای آن برای مدتی توسط سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) متوقف شد.

در پنجاه و چهارمین سالگرد تاسیس تماشاخانه سنگلج، «بخشی» به همراه علی نصیریان، محمد علی کشاورز، و اکبر زنجانپور نخستین نشان این تماشاخانه را به پاس نیم قرن فعالیت در عرصه نمایش دریافت کرد.

همسو با کار تئاتر او در طی شش دهه کار بازیگری، در آثار سینمایی و تلویزیونی متعددی نقش‌آفرینی نموده است. بخش قابل توجه آثار سینمایی وی مربوط به دهه ۶۰ سینمای ایران و سال‌های نخست دهه ۷۰ است. پرویز صیاد، ساموئل خاچیکیان، محمد متوسلانی، سیروس الوند، مهدی فخیم‌زاده، حسن فتحی، رسول صدرعاملی، سیدضیاءالدین دری، و سیروس مقدم از دیگر کارگردانانی هستند که وی با ایشان همکاری داشته است. از فعالیت‌های جانبی او نیز می‌توان به داوری دومین و سومین دوره جشن بزرگ سینمای ایران (۱۳۷۸–۱۳۷۷) در کنار دیگر اعضای هیئت داوران اشاره نمود.[۶][۷] وی همچنین از سال ۱۳۹۸ و برای یک دوره سه ساله به عضویت در هیئت مدیره انجمن صنفی بازیگران سینما و تلویزیون ایران منصوب شده است.

«بخشی» در سال ۱۳۴۹ با «سیمین بازرجانی» ازدواج کرد. همسر وی پس از ازدواج از وادی شعر و داستان به سینما و فیلمنامه‌نویسی روی آورد. فیلم‌نامه‌های دخترم سحر (۱۳۶۸) و خفاش (۱۳۷۶)، و چاپ چند کتاب از نوشته‌‌های اوست. «بخشی» در تهران زندگی می‌کند و دارای ۲ فرزند است.

آثار

سینما

  • آقای هالو (۱۳۴۹)
  • لوطی (۱۳۵۰)
  • صمد و قالیچهٔ حضرت سلیمان (۱۳۵۰)
  • صمد و سامی، لیلا و لیلی (۱۳۵۱)
  • ستارخان (۱۳۵۱)
  • خواستگار (۱۳۵۱)
  • تنگنا (۱۳۵۲)
  • تنگسیر (۱۳۵۲)
  • مسلخ (۱۳۵۳)
  • گوزن‌ها (۱۳۵۳)
  • صمد آرتیست می‌شود (۱۳۵۳)
  • اسرار گنج دره جنی (۱۳۵۳)
  • صمد خوشبخت می‌شود (۱۳۵۴)
  • شرف (۱۳۵۴)
  • زنبورک (۱۳۵۴)
  • ذبیح (۱۳۵۴)
  • میراث (۱۳۵۵)
  • چلچراغ (۱۳۵۵)
  • بت‌شکن (۱۳۵۵)
  • شب آفتابی (۱۳۵۶)
  • فریاد زیر آب (۱۳۵۶)
  • جای امن (۱۳۵۶)
  • بوی گندم (۱۳۵۶)
  • خیابانی‌ها (۱۳۵۷)
  • پرواز در قفس (۱۳۵۷)
  • موج طوفان (۱۳۵۹)
  • طلوع انفجار (۱۳۵۹)
  • انفجار (۱۳۵۹)
  • شمر (۱۳۵۹)
  • سردار جنگل (۱۳۶۲)
  • سناتور (۱۳۶۲)
  • تفنگدار (۱۳۶۲)
  • بنفشه زار (۱۳۶۲)
  • بالاش (۱۳۶۲)
  • بازجویی یک جنایت (۱۳۶۲)
  • مشت (۱۳۶۳)
  • صاعقه (۱۳۶۳)
  • سیاه راه (۱۳۶۳)
  • پیراک (۱۳۶۳)
  • یوزپلنگ (۱۳۶۴)
  • مدرک جرم (۱۳۶۴)
  • جدال (۱۳۶۴)
  • تفنگ شکسته (۱۳۶۴)
  • محموله (۱۳۶۵)
  • محکومین (۱۳۶۶)
  • شکار (۱۳۶۶)
  • خبرچین (۱۳۶۶)
  • ترن (۱۳۶۶)
  • ستاره و الماس (۱۳۶۷)
  • دلار (۱۳۶۷)
  • پنجاه و سه نفر (۱۳۶۸)
  • زندان دیو (۱۳۶۹)
  • مسافران (۱۳۷۰)
  • گل‌ها و گلوله‌ها (۱۳۷۰)
  • عشق من شهر من (۱۳۷۰)
  • دلشدگان (۱۳۷۰)
  • خانواده کوچک ما (۱۳۷۰)
  • انفجار در اتاق عمل (۱۳۷۰)
  • قربانی (۱۳۷۰)
  • آخرین خون (۱۳۷۲)
  • روز واقعه (۱۳۷۳)
  • شیرین و فرهاد (۱۳۷۴)
  • دشمن (۱۳۷۴)
  • ساحره (۱۳۷۶)
  • فریاد (۱۳۷۷)
  • شراره (۱۳۷۸)
  • مسافر ری (۱۳۷۹)
  • سگ‌کشی (۱۳۷۹)
  • رستگاری در هشت و بیست دقیقه (۱۳۸۳)
  • رفقای خوب (۱۳۹۵)

تئاتر (گزیده)

  • «مرده‌های بی کفن و دفن» به کارگردانی حمید سمندریان و نویسندگی ژان پل سارتر
  • «غروب در دیاری غریب» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «قصه ماه پنهان» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «میراث و ضیافت» به کارگردانی و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «پهلوان اکبر می‌میرد» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «عروسکها» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «افعی طلایی» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی علی نصیریان
  • «سلطان مار» به کارگردانی و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «سنگ و سرنا» به کارگردانی نصرت پرتوی و نویسندگی بهزاد فراهانی
  • «ابراهیم توپچی و آقابیک» به کارگردانی رکن الدین خسروی و نویسندگی منوچهر رادین
  • «آلونک» به کارگردانی عباس جوانمرد
  • «شهر طلایی» به کارگردانی عباس جوانمرد
  • «قصه طلسم حریر و مرد ماهیگیر» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی علی حاتمی
  • «زنگوله‌های پای تابوت» به کارگردانی عباس جوانمرد
  • «بازجویی» به کارگردانی پرویز صیاد و نویسندگی هارولد پینتر
  • «در غوزآباد» به کارگردانی و نویسندگی سیروس ابراهیم‌زاده
  • «هجرت» به کارگردانی نوذر آزادی
  • «فالگوش» به کارگردانی پرویز صیاد و نویسندگی منوچهر یکتایی
  • «انسان‌ها» به کارگردانی مرتضی عقیلی
  • «جوانمردان» به کارگردانی مرتضی عقیلی
  • «دیار خاموشان» به کارگردانی مرتضی عقیلی
  • «حاکم یک شبه» به کارگردانی هادی اسلامی
  • «غریبه» (کارگردان و بازیگر)
  • «مردی که مرده بود و خود نمی‌دانست» (کارگردان و بازیگر)
  • «آسیدکاظم» (کارگردان و بازیگر) به نویسندگی محمود استادمحمد
  • «بلبل سرگشته» (کارگردان و بازیگر) به نویسندگی علی نصیریان
  • «روسری قرمز» (کارگردان و بازیگر) به نویسندگی هادی اسلامی
  • «چمدان» (کارگردان و بازیگر) به نویسندگی مهدی معدنیان
  • «خنجر» (کارگردان، نویسنده و بازیگر)
  • «وکیل قلابی» (کارگردان، نویسنده و بازیگر – با برداشتی آزاد از داستان وکیل قلابی نوشته مولیر)
  • «دندان گراز» به کارگردانی صادق هاتفی
  • «بیا تا گل برافشانیم» به کارگردانی مجید جعفری
  • «مجلس زن کشی» به کارگردانی داود میرباقری

تلویزیون

سال عنوان اثر سمت کارگردان توضیحات
۱۳۹۸ بر سر دوراهی بازیگر بهرنگ توفیقی در نقش «جلال»، شبکه ۲
۱۳۹۶ هست و نیست بازیگر حسین سهیلی زاده شبکه ۲
۱۳۹۶ محکومین بازیگر حسین قناعت شبکه ۱
۱۳۹۵ علمدار بازیگر شهرزاد سالمی و جعفر موحد این سریال تاکنون به پخش نرسیده است
۱۳۹۴ معمای شاه بازیگر محمدرضا ورزی در نقش رئیس دادگاه محمد مصدق
۱۳۹۳ رخصت بازیگر قدرت‌الله صلح‌میرزایی در نقش «حاج اسدالله»، محصول شبکه قرآن در ۱۳ قسمت
(پخش هم‌زمان در شبکه ۳ سیما)
۱۳۹۲ رخنه بازیگر حسین تبریزی در نقش «حاج محمود»، محصول شبکه ۲
۱۳۹۲–۱۳۹۱ ستاره حیات بازیگر جواد ارشاد شبکه ۳
۱۳۹۱ چمدان بازیگر خسرو ملکان رمضان ۹۱ – شبکه ۲
۱۳۹۱ یه تیکه زمین بازیگر مهدی کرم‌پور شبکه ۲
۱۳۹۱–۱۳۹۰ تله‌فیلم «جاودانگی» بازیگر محسن توکلی صدا و سیمای مرکز خراسان شمالی
۱۳۹۰ تله‌فیلم «سیاه راه» بازیگر مسعود نوابی شبکه ۲
۱۳۸۹ تبریز در مه بازیگر محمدرضا ورزی شبکه ۱
۱۳۸۸ تله‌فیلم «قول» بازیگر جواد افشار شبکه ۲
۱۳۸۸ تله‌فیلم «صدای زندگی» بازیگر عبدالله باکیده
۱۳۸۸ تله‌فیلم «محله من» بازیگر محسن ربیعی
۱۳۸۷–۱۳۸۸ کلانتر بازیگر محسن شاه‌محمدی شبکه ۱ / سری سوم / اپیزود دختر عمو
۱۳۸۷–۱۳۸۸ روزهای زیبا بازیگر جواد افشار شبکه تهران
۱۳۸۷ رازها و روزها بازیگر فریدون خسروی شبکه ۲
۱۳۸۶ تله‌فیلم «دربست تا بهشت» بازیگر حسین تبریزی شبکه ۲
۱۳۸۶ تله‌فیلم «یارش» بازیگر محمدهادی نامور شبکه ۱
۱۳۸۶ تله‌فیلم «آئین دلبری» بازیگر محسن دامادی شبکه ۱
۱۳۸۶ تله‌فیلم «نیلوفر کبود» بازیگر سیروس مقدم شبکه ۳
۱۳۸۵ جابر بن حیان بازیگر جواد افشار شبکه ۳
۱۳۸۴–۱۳۸۵ زیر تیغ بازیگر محمدرضا هنرمند شبکه ۱
۱۳۸۴ راز ققنوس بازیگر نادر مقدس شبکه تهران
۱۳۸۴ پای پیاده بازیگر اصغر توسلی شبکه تهران
۱۳۸۴ گارد ساحلی بازیگر محسن شاه محمدی شبکه ۳
۱۳۸۳ ریحانه بازیگر سیروس مقدم شبکه ۳
۱۳۸۳ سایه آفتاب بازیگر محمدرضا آهنج شبکه ۳
۱۳۸۲–۱۳۸۳ هتل پاپلی بازیگر محمدتقی رنجبر محصول مشترک گروه اجتماعی شبکه ۱ و
سیمای مرکز ساری (مازندران)
۱۳۸۲ سایه سکوت بازیگر جواد افشار در سال ۸۶–۱۳۸۵ از شبکه ۱ پخش شد.
۱۳۸۱ ثارالله بازیگر شهریار بحرانی مجموعه‌ای دربارهٔ حسین بن علی که ساخت آن نیمه تمام ماند
۱۳۸۱ همراز بازیگر سامان مقدم در ماه رمضان ۸۱ از شبکه ۳ پخش شد.
۱۳۸۰ پلیس جوان بازیگر سیروس مقدم شبکه ۳
۱۳۷۹ ولایت عشق بازیگر مهدی فخیم‌زاده شبکه ۱ / در نقش «عیسی جلودی» (بزرگ خاندان عباسی)
۱۳۷۹ سایه‌ها بازیگر غلامرضا رمضانی شبکه ۲
۱۳۷۹ کمین بازیگر مسعود کرامتی شبکه ۳
۱۳۷۹ مسافر ری بازیگر داود میرباقری شبکه ۱
۱۳۷۸–۱۳۷۷ زیر بازارچه بازیگر رضا ژیان در تعطیلات نوروز از شبکه ۲ پخش می‌شد.
۱۳۷۶–۱۳۷۵ سیاه، سفید، خاکستری بازیگر سیامک شایقی شبکه ۲
۱۳۷۶–۱۳۷۴ پهلوانان نمی‌میرند بازیگر حسن فتحی کارگردان تلویزیونی: «بیژن صمصامی»
۱۳۷۴–۱۳۷۵ حقیقت در آینه بازیگر اسماعیل میهن‌دوست از برنامه «سیمای خانواده» پخش می‌شد.
۱۳۷۵ گریز بازیگر کریم آتشی مجموعهٔ پلیسی ۲۰ قسمتی
۱۳۷۴ فرار بازیگر رحیم رحیمی‌پور در ۱۳ قسمت تهیه و پخش شد.
۱۳۷۳ هدف گم‌شده بازیگر یوسف سیدمهدوی شبکه ۱
۱۳۷۳ نیمهٔ پنهان ماه بازیگر مجید جعفری در نقش «عمو»
در ماه رمضان، هر شب از شبکه ۱ پخش می‌شد.
۱۳۷۱–۱۳۷۲ خانواده حمزه‌علی خان بازیگر محمدباقر خسروی شبکه ۱
۱۳۷۰ امام علی بازیگر داود میرباقری در نقش «عبدالله بن وهب راسبی»
۱۳۷۰ جستجو بازیگر خسرو ملکان از برنامه کودک و نوجوان شبکه ۱ پخش می‌شد.
۱۳۷۰ مش خیرالله صندوقچه اسرار بازیگر داریوش مؤدبیان
حسین فردرو
بازی در اپیزود «جامه عمل»
۱۳۶۹–۱۳۷۰ پنجاه و سه نفر بازیگر یوسف سیدمهدوی در ۴ قسمت از شبکه ۱ پخش شد.
۱۳۶۸–۱۳۷۰ آینه عبرت (سری دوم) بازیگر محسن شاه‌محمدی شبکه ۱
۱۳۶۵ خبرنامه بازیگر منصور تهرانی در نقش «استوار غلامی»
۱۳۶۴–۱۳۶۵ سایهٔ همسایه بازیگر اسماعیل خلج در نقش «آ میرزا»
۱۳۶۴ بوعلی سینا بازیگر کیهان رهگذار شبکه ۲
۱۳۶۳ سربداران بازیگر محمدعلی نجفی در نقش «خان باشتین»
۱۳۵۷ تله‌تئاتر «عفریته ماچین» بازیگر رضا میرلوحی در نقش «پرده دار»
۱۳۵۶ مستنطق بازیگر عباس جوانمرد
شاپور قریب
نمایش داده نشد.
۱۳۵۶ غارتگران بازیگر محمد متوسلانی
۱۳۵۵ مرد اول بازیگر پرویز کاردان
۱۳۵۲ تله‌تئاتر «تله‌موش» بازیگر نوذر آزادی نویسنده: «آگاتا کریستی»
۱۳۵۲ تله‌تئاتر «قماربازان» بازیگر نوذر آزادی نویسنده: «نیکلای گوگول»
۱۳۴۸ مجموعه «پهلوانان» بازیگر سیروس افهمی
۱۳۴۷ تله‌تئاتر «محاق» بازیگر عباس جوانمرد نویسنده: «اکبر رادی»
۱۳۴۷ تله‌تئاتر «مسافران» بازیگر عباس جوانمرد نویسنده: «اکبر رادی»
۱۳۴۷ تله‌تئاتر «مرگ در پائیز» بازیگر عباس جوانمرد نویسنده: «اکبر رادی»
۱۳۴۶ تله تئاتر عروسکها بازیگر بهرام بیضایی
۱۳۴۶ تله‌تئاتر «تیرک شکسته» بازیگر عباس جوانمرد
۱۳۴۶ تله‌تئاتر «کدامیک از دو» بازیگر عباس جوانمرد
۱۳۴۵ تله‌تئاتر «ناقالدی» بازیگر عباس جوانمرد نویسنده: «بهزاد فراهانی»
۱۳۴۴ تله‌تئاتر «معرکه» بازیگر عباس جوانمرد

شبکه نمایش خانگی

سال عنوان اثر سمت کارگردان توضیحات
۱۳۹۲ شرف خانواده فاضل بازیگر پوریا جاویدپور پخش در شبکه نمایش خانگی

بدون دیدگاه

پاسخ دهید

فیلدهای مورد نیاز با * علامت گذاری شده اند