روایت ناگفته های سریال «سربداران» در موزه سینما

 موزه سینمای ایران در ادامه انتشار سلسله نشست‌های تاریخ شفاهی خود به مناسبت زادروز محمدعلی نجفی فیلمنامه نویس و کارگردان بخش‌هایی از گفتگوی تاریخ شفاهی این هنرمند که مربوط به سربداران است را منتشر کرده است.

محمدعلی نجفی درباره نقش قاضی شارح در سربداران گفت: کیهان رهگذار (مشاور کارگردان) بازی مهدی هاشمی را در نمایش «دایره زنگی قفقاز» به کارگردانی داریوش فرهنگ دیده بود و این نقش را برای او درنظر داشت و برای نقش شیخ حسن جوری هم سعید نیک پور و پرویز پورحسینی را درنظر داشتند که هیچ کدام نشد.

وی ادامه داد: در مورد قاضی شارح با توجه به اینکه این نقش بسیار جدی بود مهدی هاشمی را برای این نقش مناسب ندیدم و تنها گزینه‌ام علی نصیریان بود زیرا چهره‌اش هم مثبت و هم منفی بود که خوشبختانه آقای نصیریان هم پذیرفت.

نجفی با بیان اینکه برای نقش شیخ حسن جوری هم خیلی‌ها را در نظر داشتیم و تست کرده بودیم، خاطرنشان کرد: حتی علی نصیریان برای این نقش بیژن امکانیان را به ما پیشنهاد داده بود .من بازی‌های امین تارخ را در تئاترهای دانشگاه تهران دیده بودم به همین دلیل از او برای نقش محمدبیک دعوت کردیم. یادم می‌آید من و تارخ در اتاقی که مربوط به اکبر عالمی بود روبروی هم نشسته بودیم در بیرون از اتاق اتفاقی افتاد و به خاطر سر و صدا امین تارخ برگشت و پنجره را نگاه کرد. بعد از اینکه کمی باهم صحبت کردیم به او گفتم اجازه بدهید من کمی فکر کنم و برای نقش محمدبیک به شما خبر می‌دهم. بعد از اینکه او رفت کیهان رهگذر را صدا کردم و به او گفتم تارخ برای نقش شیخ حسن بسیار مناسب است. او تعجب کرد و به من گفت این یک جوان خوشتیپ امروزی است و برای نقش شیخ حسن مناسب نیست. به او گفتم پس یک کاری انجام بدهیم انتخاب نقش شیخ‌ها برعهده من و بقیه را تو انتخاب کن.

وی خطاب به فریدون جیرانی که با او گفتگو می‌کرد، گفت: همانطور که می‌دانید سینما تصویر است و حالت‌های صورت در آن بسیار مهم است. دلیل انتخاب فیروز بهجت‌ محمدی برای نقش طغای صدای خاص و صورت او بود ضمن اینکه نقش‌های او در تئاترهای عباس جوانمرد را هم دیده بودم. البته این نکته را هم باید یادآور شوم که انتخاب اول من برای نقش طغای، محمد مطیع بود. وقتی بیژن محتشم( گریمور) به من گفت بهجت محمدی تُرک است و به درد این نقش نمی‌خورد در پاسخ به او گفتم چیزی به نام طراحی وجود دارد که از آن طغای می‌سازد.

نجفی درباره انتخاب افسانه بایگان برای نقش ترکان خاتون نیز توضیح داد: برای ترکان خاتون هم از تعداد بسیار زیادی تست گرفتیم تا به افسانه بایگان که یک دختر ۱۹ ساله بود رسیدیم . یادم می آید در تابستان سال ۶۰ به او گفتم کفش‌هایش را دربیاورد و در ریگ‌های گرم بدود و با او تمرین شمشیربازی کردم و سر همان تمرین‌ها دست من زخمی شده و تا به امروز جایش باقی مانده است. بینی او فرم خاصی داشت به همین دلیل به اکبر عالمی گفتم از او عکس بگیرید وقتی عکس‌ها چاپ شد نظرش را پرسیدم و او گفت فرم بینی اش به طبیعی تر بودن نقش کمک می‌کند و گزینه مناسبی است و بدین ترتیب او را برای نقش ترکان خاتون انتخاب کردیم.

این کارگردان پیشکسوت سینما و تلویزیون خاطرنشان کرد: یادم می‌آید به پدر افسانه بایگان گفتم دختر شما را برای نقش ترکان خاتون انتخاب می‌کنم اما شرط دارم؛ اینکه دختر شما در طول فیلمبرداری از ابتدا تا انتها باید حضور داشته باشد و خوراک ، رفت و آمد همه باید زیر نظر ما باشد که او هم پذیرفت و در نهایت از خودش و پدرش رضایتنامه گرفتیم و قرارداد بستیم.