حکایت دریا

زور هیچ کس به جادوی سینما نمی‌رسد

به گزارش ردکارپت فیلم: روزنامه شهروند نوشت: «حکایت دریا» با بازی بهمن فرمان آرا، فاطمه معتمدآریا، لیلا حاتمی، علی نصیریان، علی ‏مصفا، رویا نونهالی، صابر ابر، مریم بوبانی، پانته‌آ پناهی‌ها، کامیار فرجاد و داریوش اسدزاده ‏درباره نویسنده‌ای است که در دنیای ذهنی خود و با چالش‌ها و دشواری‌هایی که او را احاطه کرده‌اند، ‏روزگار می‌گذراند

دو سه روزی می‌شود که فیلم «حکایت دریا»، آخرین ساخته بهمن فرمان‌آرا که چهار ‏سال با موانع و چالش‌های اکران درگیر بود، به صورت آنلاین اکران شده است. آخرین چاره برای ‏فیلمسازی که هفت فیلم از هشت فیلم قبلی کارنامه‌اش در زمان اکران پرسروصدا و موفق بوده‌ و این ‏انتظار وجود دارد که در «حکایت دریا» نیز شاهد این داستان مکرر باشیم. حتی اگر درست یک ساعت‌و‏نیم بعد از نخستین نمایش آنلاین فیلم نسخه قاچاقی‌اش نیز در سایت‌ها و کانال‌های دانلود غیرمجاز عرضه ‏شده باشد.‏

حکایت دریا

داستان «حکایت دریا» که در ابتدا «دل دیوانه» نام داشت درباره نویسنده معروفی (با بازی بهمن ‏فرمان‌آرا) است که پس از مشاهده قتلی خشن، روان و شخصیتش به کلی فرو پاشیده و کارش به ‏بستری شدن در موسسه روانپزشکی کشیده است. او حتی بعد از ترخیص از بیمارستان نیز با ‏توهماتی درگیر است که او را به آن بیمارستان کشانده‌اند. آدم‌های گذشته این نویسنده با او و همراه او هستند. ‏آدم‌هایی که در کنار هم روایتی سرد و جدی ‏می‌سازند. ‏

حکایت دریا فیلمی کاملا متناسب با حال‌وهوای این روزهاست. فیلمی که به گفته دبورا یانگ، منتقد ‏شناخته‌شده‌هالیوود ریپورتر «مرثیه‌ای است برای پایان عصری هنری، در رثای نسلی از نویسندگان، ‏هنرمندان، موسیقیدان‌ها و فیلمسازانی که درحال ترک صحنه‌اند.» فرمان‌آرا خود حکایت دریا را درباره ‏روشنفکران می‌داند و «جنگی که با روشنفکران و اندیشه‌های موثر وجود دارد. نبردی نابرابر- با اینکه ‏هم‌چنان و همیشه شاملو شاملو می‌ماند و فراموش نمی‌شود، یا داریوش شایگان و … اما در این سال‌ها چه ‏جایگزین‌هایی برای داریوش شایگان و احمد شاملو و دیگران پیدا شده؟»‏

شاید دلیل اصلی اکران نشدن چهار ساله این فیلم هم حکایت در همین نزدیکی و تناسبش با وضع‌وحال ‏امروز داشته باشد. بهمن فرمان‌آرا البته این موضوع را تأیید نمی‌کند، با اینکه آن را رد هم نمی‌کند: ‏‏«باید نخست این نکته را توضیح دهم که ما سه‌سال است پروانه نمایش این فیلم را داریم و حتی در ‏مقطعی با یک شرکت پخش‌کننده هم برای پخش فیلم قرارداد بستیم، اما در شرایط خاص اکران در ‏ایران این شرکت نتوانست کاری انجام دهد و این فیلم را اکران کند.»

‏اما در کل نمی‌توان این موضوع را کتمان کرد که فیلم‌های هم‌راستا با سلیقه غالب، طبیعتا امکان بهتری ‏برای نمایش و ارتباط با مخاطب پیدا می‌کنند: «وقتی عده‌ای نخواهند فیلمی دیده شود، کاری نمی‌توان ‏کرد و این ربطی به نمایش داده شدن یا نمایش ندادن یک فیلم هم ندارد. چون فیلم قبلی من مثلا به نمایش ‏درآمد اما فقط در سینما چارسو، فیلم هزارپا در ۲۳سانس نمایش داده می‌شد و فیلم دلم می‌خواد فقط در ‏یک سانس. این یعنی آن هم دیده نشد، هم‌چنان‌که قرار بود حکایت دریا هم دیده نشود.»‏

اکران آنلاین

… و چنین شد که بهمن فرمان‌آرا تصمیم گرفت فیلم حکایت دریا را به صورت آنلاین اکران کند: «وقتی ‏دیدم پخش‌کننده این فیلم نتوانست از پس این قضیه بربیاید، فیلم را از آن شرکت پس و تصمیم گرفتم ‏ آن را فعلا به صورت آنلاین اکران کنیم تا ببینیم در ادامه چه پیش خواهد آمد. به هرحال واقعیت این ‏است که یکی دو نفر سرمایه‌گذاری کرده‌اند برای این فیلم و اکران آنلاین می‌تواند راهی باشد برای اینکه ‏چرخه مالی ادامه پیدا کند. یعنی من از این تنها فرصت در دسترس برای نمایش این فیلم استفاده ‏کرده‌ام. حالا امیدوارم در کنار این موضوع، فیلم من هم دیده شود و امیدوارم که این اتفاق برای فیلم ‏حکایت دریا بیفتد. با اینکه هنوز آمار دقیقی از میزان استقبال مردم ندارم و نمی‌دانم مردم چگونه از ‏این فیلم استقبال کرده‌اند.»‏

بسیاری از منتقدان سینمایی و کارشناسان این حوزه اکران آنلاین را روزنه‌ امیدی می‌دانند برای کاستن ‏از اقتدار پخش‌کنندگان و سینماداران در سینما. فرمان‌آرا می‌گوید: «همین که چهارسال بعد از آماده ‏شدن فیلم حکایت دریا هنوز نتوانسته بودیم آن را روی پرده ببریم، نشان‌دهنده اوضاع اکران در سینمای ‏ماست. آن هم فیلمی که به‌هرحال بازیگران بزرگی دارد.»‏ با این حال همان‌گونه که بسیاری از سینماگران قدیمی نگاه چندان مثبتی به اکران آنلاین ندارند، بهمن ‏فرمان‌آرا هم انگار به اجبار ناچار به اکران فیلمش در این فضا شده است: «حکایت دریا به‌هرحال ‏برای نمایش بر پرده سینما ساخته شده و حالا از اینکه باید بر صفحات چند اینچی کامپیوتر و گوشی ‏نمایش داده شود، من فیلمساز به هیچ وجه احساس خوبی ندارم. البته در کل مخالفتی با اکران آنلاین ‏یا وی.او.دی‌ها و این جور سامانه‌ها ندارم و می‌دانم که این مسائل هستند و در آینده هم خواهند بود و ‏بیشتر هم خواهند بود. اما هدف و اشتیاق من و بیشتر فیلمسازها این است که فیلم‌مان را در سالن‌های ‏سینما نمایش دهیم که این امر فعلا در این سرزمین برای فیلمسازان مستقل مقدور نیست، هم به علت ‏کرونا و هم به دلیل شرایطی که بر پخش فیلم حاکم است.»‏

ماهیت و آینده سینما

بهمن فرمان‌آرا دلیل نارضایتی‌اش از اکران آنلاین را این موضوع می‌داند که در اکران آنلاین جادوی ‏سینما بی‌اثر می‌شود: «در سینما بیشترین اهمیت و جذابیت را آن تجربه جمعی فیلم دیدن دارد. این ‏ماهیت سینماست. یا چیزی که سینما را سینما کرده. اینکه ششصد هفتصد نفر در سالنی بنشینند و ‏ فیلم را ببینند و حسی مشترک را تجربه کنند. برای همین سینماگران اغلب دوست ‏دارند و ترجیح می‌دهند فیلم‌شان در سالن سینما نمایش داده شود. چون تنها در سالن است که آن جادوی ‏تجربه جمعی نمایش فیلم وجود دارد. این جادو اگر از سینما حذف شود، آنچه باقی می‌ماند هر چه هم ‏باشد، دیگر سینما نیست. تلویزیون است، نمایش خانگی است یا هر چیز دیگری. اما سینما بدون ‏سالن سینما آن سینمایی که ما در تمام زندگی‌مان شناخته‌ایم، نیست. سینما چیزی است که در سالن سینما ‏به نمایش درآید.»‏

به باور بهمن فرمان‌آرا، اکران آنلاین یا دیگر سامانه‌های نمایش اینترنتی فیلم ممکن است در گذر ‏زمان رونق بگیرد، اما در پایان آینده سینما در سالن‌های سینما رقم می‌خورد: «درست است که فعلا و ‏شاید حتی در آینده نزدیک تماشای فیلم در سالن‌های سینما شاید با کمی مشکل و دشواری مواجه باشد اما ‏آن لذت تجربه جمعی سینما در نوع دیگر نمایش فیلم به دست نمی‌آید. جادوی سینما آن تجربه تماشای ‏جمعی فیلم است و هیچ وی.او.دی و اکران آنلاینی نمی‌تواند تماشاگر را به این کیف برساند. برای همین ‏هم دنیا دیر یا زود دوباره به نمایش فیلم در سالن‌های سینما بازخواهد گشت و کرونا یا هیچ قدرت دیگری ‏زورش به سینما و جادوی سینما نخواهد رسید.»‎


بدون دیدگاه

پاسخ دهید

فیلدهای مورد نیاز با * علامت گذاری شده اند